Hình tượng con Thỏ trong văn hóa Trung Hoa

Từ xa xưa, con thỏ đã là loài vật gần gũi và thân thiết trong đời sống người Trung Quốc. “Thi Kinh” – tập thơ cổ nhất Trung Hoa (thế kỷ X – VI TCN) đã có ghi chép về loài vật này. Thỏ còn được xem là một trong “lục súc” – sáu loài vật nuôi quan trọng thời Tiên Tần. Không chỉ gắn bó với đời sống, hình tượng con thỏ còn đi vào thi ca, thần thoại, nghệ thuật, mang nhiều ý nghĩa văn hóa phong phú.

Trong xã hội nông nghiệp Trung Quốc xưa, xuất phát từ mong muốn đông con nhiều cháu để lao động sản xuất, người ta coi thỏ, loài vật sinh sản nhanh, là biểu tượng của sự sinh sôi nảy nở, “nhiều con nhiều phúc”. Theo truyền thống, phòng tân hôn thường được trang trí tranh ảnh con thỏ, cầu mong vợ chồng hòa thuận, con cháu đầy đàn. Một số nơi còn có tục lệ cưới vợ, làm nhà vào năm Mão để cầu mong gia đình hưng thịnh.

Thỏ tượng trưng cho vẻ đẹp nết na, thùy mị và nhanh nhẹn của người phụ nữ. Truyền thuyết Hằng Nga và Thỏ Ngọc trên cung trăng là hình ảnh đẹp, gắn liền với nỗi nhớ quê hương, gia đình và ước vọng đoàn viên.

Với vẻ ngoài đáng yêu, nhanh nhẹn và tính tình ôn hòa, thỏ được coi là biểu tượng của may mắn, cát tường. Hình ảnh thỏ thường xuất hiện trong hội họa, thủ công mỹ nghệ, thêu thùa, trở thành vật trang trí cầu bình an, may mắn.

Dân gian còn coi thỏ là thần bảo hộ, xua đuổi tà ma, bệnh tật, mang lại bình an. Nhiều nơi có tục lệ treo tranh thỏ ngày Tết, tặng tranh thỏ cho trẻ em cầu phúc, mang đèn thỏ ngày Tết Nguyên tiêu cầu may, mang túi thơm hình thỏ ngày Tết Đoan Ngọ để trừ tà khí, bảo vệ sức khỏe, cúng Thần thỏ bằng bột hoặc đất sét ngày Tết Trung thu để cầu sức khỏe.

Thỏ trong văn hóa Trung Hoa còn là biểu tượng của đạo đức, nhân nghĩa, gắn liền với phẩm chất của người quân tử, đặc biệt là lòng hiếu thảo. Nhiều thành ngữ, tục ngữ tiếng Hán dùng hình ảnh thỏ để biểu đạt sự thông minh, nhanh nhẹn, giỏi giang, năng động.

Thỏ là con giáp thứ tư, sau Tý, Sửu, Dần. Tính cách ôn hòa, đáng yêu, hồn nhiên, sôi nổi, tự do, năng động của thỏ được cho là phản ánh tính cách của người tuổi Mão. Người tuổi Mão được cho là hiền lành, khiêm tốn, lễ độ, nhanh nhẹn, tỉ mỉ, kiên nhẫn, tốt bụng, giản dị, cần cù, nghiêm túc, có trách nhiệm và yêu nghề.

Theo giáo sư Trương Chấn Trung, Hội Thư pháp Trung Quốc, năm con thỏ gắn liền với văn hóa con giáp lâu đời. Thỏ ứng với “Mão” trong 12 địa chi, mang ý nghĩa vạn vật sinh sôi nảy nở, tượng trưng cho mùa xuân, bình minh tràn đầy sức sống.