Lời giải: 

– Răng: Phần xương cứng, màu trắng, mọc trên hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn.

– Mũi: Bộ phận nhô lên ở mặt người hoặc động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi.

– Tai: Bộ phận ở hai bên đầu người và động vật, dùng để nghe.

Lời giải: 

– Bé chạy lon ton trên sân.

->  Sự di chuyển nhanh bằng chân.

– Tàu chạy băng băng trên đường ray.

-> Sự di chuyển nhanh của phương tiện giao thông

– Đồng hồ chạy đúng giờ.

-> Hoạt động của máy móc.

– Dân làng khẩn trương chạy lũ.

->  Khẩn trương tránh những điều không may sắp xảy đến.

Lời giải: 

Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển. Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có một mối liên hệ với nhau.

Các từ cần điền vào chỗ trống theo thứ tự: nghĩa gốc, nghĩa chuyển, mối liên hệ

Lời giải: 

Từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc ở các câu:

 +Đôi mắt của bé mở to

 +Bé đau chân

 +Khi viết em đừng ngoẹo đầu

 Các từ mắt, chân, đầu trong các câu trên được dùng với nghĩa gốc bởi vì nghĩa của chúng trong câu là để chỉ các bộ phận mắt,

chân, đầu của con người.

 – Các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa chuyển ở các câu

 +Quả na mở mắt.
 +Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.

 +Nước suối đầu nguồn rất trong.

 Các từ mắt, chân, đầu trong các câu trên được dùng với nghĩa chuyển bởi chúng không được dùng để chỉ một bộ phận nào đó của

con người mà là vì chúng có một số nét tương đồng so với nghĩa gốc.

Lời giải: 

– Từ chín trong câu 1 có nghĩa chỉ hoa quả, hạt đã phát triển tới mức có thể thu hoạch được.

 – Từ chín trong câu 2 có nghĩa là suy nghĩ một cách kĩ càng.

 – Từ chín trong câu 3 là chỉ số liền sau của số 8 và liền trước số 10.

 – Từ chín trong câu 1 và từ chín trong câu 2 là từ nhiều nghĩa vì chúng có chung nét nghĩa tương đồng chỉ sự vật, sự việc gì đó trải

qua thời gian đã đạt được đến mức độ có thể phô ra, gặt hái được.

 – Từ chín trong câu 1 và từ chín trong câu 2 đồng âm với từ chín trong câu 3.

 Đáp án đúng: Em đánh dấu tích vào các ô trống số 2, 4.

Lời giải: 

– Từ miệng được dùng với nghĩa gốc chỉ bộ phận của con người hoặc động vật là trong các câu:

 +Cô bé có khuôn miệng nhỏ nhắn, xinh xắn.

 +Đừng có mà suốt ngày chỉ biết “há miệng chờ sung” như thế.

 +Đàn ông miệng rộng thì sang, đàn bà miệng rộng tan hoang cửa nhà.

 – Từ miệng được dùng với nghĩa chuyển, chỉ một sự vật có đặc điểm (hình tròn) giống như cái miệng của người hoặc động vật là

trong câu:

 Miệng hố được che đậy rất kĩ càng, đây chính là cái bẫy để bắt thú dữ.

 Đáp án đúng: D. Miệng hố được che đậy rất kĩ càng, đây chính là cái bẫy để bắt thú dữ.

Lời giải: 

– Từ lưỡi được dùng với nghĩa gốc chỉ bộ phận của người hoặc động vật là trong câu:

 +Khi làm vệ sinh cá nhân buổi sáng, đánh răng xong đừng quên vệ sinh lưỡi.

 – Từ lưỡi được dùng với nghĩa chuyển chỉ một vật mang nét tương đồng với nghĩa gốc

 +Lưỡi dao này rất sắc, cẩn thận kẻo bị đứt tay

 +Lưỡi rìu vung lên chỉ ba nhát là cái cây đã đổ ầm xuống đất

 +Bất thình lình một lưỡi gươm chĩa ngay về phía anh ấy

 Đáp án đúng: C. Khi làm vệ sinh cá nhân buổi sáng, đánh răng xong đừng quên vệ sinh lưỡi.

Lời giải: 

– Trong các câu trên từ ăn được dùng với nghĩa gốc chỉ hoạt động đưa thức ăn vào miệng của người hoặc động vật là:

 Hôm nào cũng vậy, cả gia đình tôi lại cùng nhau ăn bữa cơm tối rất vui vẻ

 – Trong các câu trên từ ăn được dùng với nghĩa chuyển, là các câu:

 +Bác Lê lội ruộng nhiều nên bị nước ăn chân.

 +Cứ chiều chiều Vũ lại nghe thấy tiếng còi tàu vào cảng ăn hàng.

 +Chiếc xe đạp này, phanh ăn thật đấy.

 Đáp án đúng: C. Hôm nào cũng vậy, cả gia đình tôi lại cùng nhau ăn bữa cơm tối rất vui vẻ

Lời giải: 

– Đường kính, đường phèn là nghĩa gốc chỉ một loại gia vị có vị ngọt.

– Đường dây là từ mang nghĩa chuyển.

 Đáp án đúng: C. dây

Lời giải: 

– Từ xuân mang nghĩa gốc, chỉ mùa xuân, mùa khởi đầu trong 4 mùa xuân, hạ, thu, đông

 Mùa xuân đến, trường chúng em lại tổ chức hoạt động trồng cây gây rừng.

 – Từ xuân mang nghĩa chuyển, chỉ sự trẻ trung, tươi đẹp hoặc chỉ năm là trong câu:

 +Cô ấy đã ngoài 30 nhưng vẫn còn xuân lắm.

+Đã 30 cái xuân nhưng cô ấy vẫn chưa từng được trải qua mùi vị tình yêu.

 Đáp án đúng: C. Mùa xuân đến, trường chúng em lại tổ chức hoạt động trồng cây gây rừng.

Lời giải: 

Câu mà từ đi được dùng với nghĩa gốc là: Ông em bị đau chân nên đi rất chậm.
Đáp án đúng: C. Ông em bị đau chân nên đi rất chậm.

Lời giải:

Đánh nhau là từ mang nghĩa gốc.

Chỉ có trường hợp đánh nhau là giữ nguyên nghĩa gốc dùng tay tác động lên để khiến vật đó bị thương hoặc bị đau.

Những trường hợp còn lại: đánh đàn, đánh trống, đánh cờ đều là sử dụng tay cầm, nắm một vật khác.
Đáp án đúng:D.  nhau

B. Quả tim

A. Đồng hồ

D. Lá

C. Nghĩa gốc

C. Vị ngọt của thực phẩm

C. Nghĩa chuyển

1. “miệng”

a. Nhìn qua miệng giếng, ếch thấy bầu trời bé bằng cái vung. (nghĩa chuyển)

b. Miệng cười như thế hoa ngâu. (nghĩa gốc)

c. Miệng núi lửa đang hoạt động. (nghĩa chuyển)

d. Miếng ăn núi lở. (nghĩa gốc)

2. Mũi

a. Cô bé có cái mũi dọc dừa trông thật đáng yêu. (nghĩa gốc)

b. Anh đã đến mũi đất Cà Mau bao giờ chưa? (nghĩa chuyển)

c. Mũi của con dao ấy nhọn quá! (nghĩa chuyển)

d. Chốn binh đao khó tránh khỏi hòn tên mũi đạn. (nghĩa chuyển)

a. miệng cống, miệng giếng, nước súc miệng, miệng bát → Từ nhiều nghĩa

b. lá cây, lá phối, lá gan, lá lách; → Từ nhiều nghĩa

c. đường thủy, đường dây, đường may, đường điện; → Từ nhiều nghĩa

d. hoa văn, hoa mai, hoa điểm mười, hoa tay;→ Từ đồng âm

a Từ nhiều nghĩa

b Từ đồng nghĩa

c Từ nhiều nghĩa

d Từ đồng âm

a. Bộ phận để bay của chim, dơi, côn trùng:

→ Cánh chim bay liệng trên bầu trời cao rộng.

b. Bộ phận của hoa, hình lá, có màu sắc

→ Cánh hoa hồng có màu sắc rực rỡ, xinh đẹp

c. Bộ phận có hình tấm, có thể khép vào, mở ra được ở một số vật:

→ Cánh tủ gỗ nhà em rất chắc chắn.

d. Khoảng đất dài và rộng, nằm trải ra:

→ Cánh đồng rộng mênh mông, ngút ngàn.