Quặng boxit là gì? các ứng dụng quan trọng trong đời sống

Meraki Center

Quặng bôxit là gì? Quá trình hình thành, đặc điểm và ứng dụng của quặng bôxit? Tất cả sẽ được giải đáp ở bài viết sau.

Quặng boxit hay còn gọi là quặng nhôm được sử dụng rất phổ biến trong công nghiệp sản xuất. Ngay cả những sản phẩm chúng ta sử dụng hàng ngày như chảo, nồi, cốc, lon… đều có chứa bauxite. Vậy công thức hóa học, quá trình hình thành và đặc điểm của quặng bôxit là gì? Hãy cùng Meraki Center tìm hiểu rõ hơn qua bài viết dưới đây nhé!

1. Tìm hiểu về quặng bôxit

1.1. Quặng bôxit là gì?

Quặng boxit là quặng nhôm có nguồn gốc từ đá núi lửa màu hồng và nâu. Chúng được hình thành do sự phong hóa của các loại đá giàu nhôm hoặc do sự tích tụ quặng có sẵn do xói mòn.

Alumina (AI203) có thể được tách ra khỏi bauxite để tinh chế nhôm trong lò điện phân. Quặng nhôm này chủ yếu phân bố ở vành đai quanh xích đạo, đặc biệt ở môi trường nhiệt đới.

Tên của quặng bauxite xuất phát từ làng Les Baux-de-Provence ở miền nam nước Pháp. Năm 1821, nhà địa hóa học Pierre Berthier lần đầu tiên phát hiện ra nó.

Công thức quặng bôxit là: Al2O3. 2H2O

Hình 1: Quặng boxit có nguồn gốc từ đá núi lửa

1.2. Quặng bôxit được tìm thấy ở đâu?

Quặng nhôm ở Việt Nam có sản lượng khai thác bôxit lên tới 8 tỷ tấn, tập trung ở khu vực phía Nam và Tây Nguyên các tỉnh Gia Lai, Đăk Nông, Lâm Đồng. Cụ thể:

• Vùng Bảo Lộc, Di Linh – Lâm Đồng có 2 mỏ, trữ lượng trên 700 triệu tấn.
• Vùng Konplong-Kanak – Gia Lai có 2 mỏ, trữ lượng khoảng 370 triệu tấn.
• Đăk Nông có 7 mỏ, trữ lượng khoảng 2,7 tỷ tấn.

1.3. Quá trình hình thành quặng bôxit

Mỗi giọt bauxite nóng chảy đều đến từ lòng đất. Chúng hút nhau và lớn dần lên rồi bị đẩy xuống đất cùng với những viên sỏi nham thạch dọc theo cổ họng núi lửa.

Sỏi nham thạch chứa quặng nhôm bauxite và quặng sunfua đa kim trên mặt đất sẽ bị muộn hóa. Bên dưới mực nước ngầm, chúng bị cao lanh hóa thành cao lanh tập hợp chứa quặng bôxit, sỏi và lưu huỳnh đa kim.

Các giai đoạn hình thành bauxite:

• Khi bị phong hóa, nước thấm vào đá gốc tạo ra oxit sắt và nhôm.
• Làm giàu đá hoặc trầm tích đã bị phong hóa do rửa trôi nước ngầm.
• Xói mòn và tái tích tụ Bauxite.

Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hình thành:

• Khí hậu nhiệt đới ẩm.
• Hệ thống thoát nước tốt.
• Lượng mưa lớn xen kẽ với những đợt khô hạn ngắn hạn.
• Độ xốp của đá cho phép nước thấm qua.
• Có lớp phủ thực vật vi khuẩn, giá trị pH thích hợp 3,5 – 4.
• Đá mẹ chứa các khoáng chất hòa tan và dễ dàng bị cuốn trôi, chỉ còn lại sắt và nhôm.

Hình 2: Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành quặng bôxit

2. Tài sản nổi bật

2.1. Thành phần chính của quặng bôxit

Quặng bauxite nhôm có thành phần chủ yếu là nhôm oxit (AI203) và một số tạp chất khác như: Titan (Ti), Mangan (Mn), Sắt (Fe), Silicon (Si)…

2.2. Tính chất vật lý

Boxite có độ cứng từ trung bình đến cao, đạt khoảng 6-7/Mohs. Cho phép sử dụng chúng trong các ngành đòi hỏi vật liệu có khả năng chống ma sát cao.

Bauxite thường có màu nâu đỏ hoặc nâu hồng, có cấu trúc tinh thể lượng giác và thường xuất hiện dưới dạng vảy, hạt hoặc thể vùi trong đá.

2.3. Tính chất hóa học

Quặng boxit không bị phân hủy ở nhiệt độ phòng và không tan trong nước. Bên cạnh đó, nó có khả năng chịu nhiệt và ánh nắng tốt mà không có phản ứng hóa học.

3. Quặng bôxit dùng để làm gì?

3.1. Gia công nhôm

Quặng bôxit là nguyên liệu quan trọng để sản xuất nhôm. Sau khi chế biến, quặng tạo ra nhôm nguyên chất và được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp như điện tử, đóng tàu, ô tô, hàng không…

Ngoài ra, quặng bôxit còn có khả năng tái chế nhôm, giúp giảm tác động tới môi trường và mang lại nhiều lợi ích kinh tế.

3.2. Đóng tàu

Nhôm có trọng lượng nhẹ và có khả năng chống ăn mòn cao nhưng vẫn đảm bảo độ bền. Vì vậy, trong đóng tàu và sản xuất các bộ phận cơ khí cho tàu thủy thì nhôm là không thể thiếu.

Hình 3: Quặng bauxite chế biến nhôm – nguyên liệu chính cho đóng tàu

3.3. Xây dựng

Nhôm có trọng lượng nhẹ, chịu được va đập mạnh, dễ gia công và không bị rỉ sét. Vì vậy bauxite là thành phần không thể thiếu trong sản xuất vật liệu xây dựng như ống nhôm, cột điện, tấm nhôm, cửa… Mặt khác, nó còn được sử dụng để xây dựng cầu đường hay các công trình giao thông khác.

3.4. Điện tử

Nhôm cũng có khả năng chống lại tia cực tím và là chất dẫn điện tốt. Vì vậy, nó được sử dụng rộng rãi trong sản xuất các bộ phận điện tử như ống, dây cáp, vỏ các thiết bị điện tử…

3.5. Cuộc sống hàng ngày

Trong các sản phẩm tiêu dùng hàng ngày như: đồ dùng gia đình, dụng cụ nấu ăn, máy kéo… trong thành phần luôn có quặng bauxit.

4. Tác động của quặng bôxit tới môi trường

Trong quá trình khai thác, chế biến quặng nhôm bauxite có thể gây ra một số tác động đến môi trường như:

4.1. Ô nhiễm nước và đất

Quá trình xử lý bauxite có thể tạo ra nhiều chất thải và chất gây ô nhiễm như hóa chất và kim loại nặng. Điều này dẫn tới ô nhiễm và khó phục hồi môi trường đất, nước.

4.2. Mất cân bằng hệ sinh thái

Khai thác quặng bauxite không đúng cách có thể phá vỡ hệ sinh thái địa phương. Đất bị khai thác không thể tái sinh trong thời gian ngắn khiến môi trường sống của nhiều loài thực vật, động vật bị ảnh hưởng.

Hình 4: Quá trình khai thác quặng bôxit có thể gây ra một số tác động đến môi trường

4.3. Gây ồn ào

Hoạt động khai thác quặng ít nhiều sẽ tạo ra tiếng ồn, rung động ảnh hưởng đến hệ sinh thái xung quanh. Chưa kể cần một lượng lớn nước để rửa và làm mát khi chế biến quặng nhôm bauxit. Nếu không có giải pháp phù hợp có thể gây mất cân bằng nước trong khu vực.

Với những thông tin trên về quặng bauxite hy vọng sẽ giúp các bạn có thêm những kiến ​​thức hay và hữu ích. Đừng quên cập nhật website truongchuvananhue.edu.vn thường xuyên để cập nhật kiến ​​thức mới mỗi ngày nhé!