carboxylic acid

---

---

Chuyên đề Andehit – ketone – carboxylic acid

carboxylic acid

1. Định nghĩa, phân loại , danh pháp

a.Định nghĩa: carboxylic acid là những hợp chất hữu cơ mà phân tử của nhóm cacboxyl (-COOH) liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon hoặc nguyên tử hidro.

Thí dụ: H-COOH, C₂H₅COOH, HOOC-COOH

Nhóm cacboxyl (-COOH) là nhóm chức của carboxylic acid.

b.Phân loại

– Axit no, đơn chức mạch hở:

C_nH_2n+1COOH (n ≥ 0) hay C_mH_2mO₂ (m ≥ 1)

VD: H-COOH, C₂H₅COOH…

– Axit không no, đơn chức, mạch hở:

VD: CH₂=CH-COOH,….

– Axit thơm, đơn chức:

VD: C₆H₅-COOH, CH₃-C₆H₄-COOH,…

– Axit đa chức:

VD: HOOC-COOH, HOOC-CH₂-COOH…

c.Danh pháp

– Tên thay thế:

Tên gọi = axit + tên hydrocarbon no tương ứng với mạch chính + “oic”

– Tên thông thường: Xuất phát từ nguồn gốc tìm ra chúng

VD: HOOC-COOH: oxalic acid HOOC-CH₂-COOH: axit malonic

HOOC-[CH₂]₄-COOH: axit ađipic

2. Đặc điểm cấu tạo

-Nhóm cacboxyl (-COOH) là sự kết hợp bởi nhóm cacbonyl (>C=O) và nhóm hiđroxyl (-OH).

-Nhóm –OH và nhóm >C=O lại có ảnh hưởng qua lại lẫn nhau:

-Liên kết giữa H và O trong nhóm –OH phân cực mạnh, nguyên tử H linh động hơn trong ancol, anđehit và ketone có cùng số nguyên tử C.

3. Tính chất vật lý

-Ở ĐK thường các carboxylic acid đều là những chất lỏng hoặc rắn.

-Nhiệt độ sôi tăng theo chiều tăng M và cao hơn các ancol có cùng M: nguyên nhân là do giữa các phân tử carboxylic acid có liên kết hiđro bền hơn liên kết hidro giữa các phân tử ancol.

4.Tính chất hóa học

a.Tính axit

– Trong dung dịch, carboxylic acid phân li thuận nghịch: CH₃COOH ⇔ H⁺ + CH₃COO^–

Dung dịch carboxylic acid làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ

– Tác dụng với bazơ, basic oxide tạo thành muối và nước:

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O

2CH₃COOH + ZnO → (CH₃COO)₂Zn + H₂O

– Tác dụng với muối:

2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + H₂O + CO₂

– Tác dụng với kim loại trước hiđro: 2CH₃COOH + Zn → (CH₃COO)₂Zn + H₂

b. Phản ứng thế nhóm –OH: Phản ứng giữa axit và ancol được gọi là phản ứng ester hóa.

RCOOH + R’OH ⇔ RCOOR’ + H₂O

Phản ứng thuận nghịch, xúc tác H₂SO₄ đặc.

5. Điều chế

a.Phương pháp lên men giấm: C₂H₅OH + O₂ → CH₃COOH + H₂O

b.Oxi hóa aldehyde acetic: 2CH₃CHO + O₂ → 2CH₃COOH

c.Oxi hóa alkane: 2R-CH₂-CH₂-R’ + 5O₂ → 2RCOOH + 2R’COOH + 2H₂O

VD: CH₃CH₂CH₂CH₃ + 5O₂ → 4CH₃COOH + 2H₂O

d.Từ methanol: CH₃OH + CO → CH₃COOH

Xem thêm Chuyên đề Hóa học 11 hay khác:

Xem thêm các tài liệu học tốt lớp 11 hay khác:

---

---

---