Đam Mỹ: Khái niệm, nguồn gốc và sự khác biệt với BL

Đam Mỹ, một thuật ngữ quen thuộc với cộng đồng yêu thích văn học và truyện tranh, thường được gắn liền với tình yêu nam nam. Tuy nhiên, khái niệm Đam Mỹ không chỉ đơn giản như vậy. Bài viết này sẽ đi sâu vào nguồn gốc, ý nghĩa và sự khác biệt giữa Đam Mỹ và BL, giúp bạn hiểu rõ hơn về thuật ngữ này.

Đam Mỹ (耽美, Tanbi) xuất hiện lần đầu trong văn học cận đại Nhật Bản, mang ý nghĩa “duy mỹ, lãng mạn”. Nó thể hiện sự phản đối chủ nghĩa văn học tự nhiên, hướng đến cái đẹp toàn diện, khơi dậy một nền văn học mới. Đam Mỹ là sự chìm đắm trong cái đẹp, bao gồm tất cả những sự vật đẹp đẽ nhất, khiến người ta cảm động và hình thành nên cái đẹp thuần khiết.

Là một phái văn học, Đam Mỹ xuất hiện từ những năm 30, 40 của thế kỷ trước, thời kỳ văn học Nhật Bản hưng thịnh nhất. Được xem là một phân hệ của chủ nghĩa lãng mạn, Đam Mỹ đã ảnh hưởng đến một lượng lớn tiểu thuyết thời bấy giờ. Sau năm 1960, thuật ngữ này dần thoát ly ý nghĩa ban đầu, trở thành đại từ chỉ một loại truyện tranh mới ra đời, đó chính là BL (Boy’s Love) – tác phẩm về tình yêu giữa nam và nam.

Sự hình thành Đam Mỹ là một tất yếu của lịch sử. Ban đầu, giới manga Nhật Bản sử dụng thuật ngữ này cho truyện BL, miêu tả những chàng trai có vẻ đẹp toàn diện và tình yêu cao đẹp giữa họ. Dần dần, Đam Mỹ trở thành đại từ tượng trưng cho truyện tranh đồng tính nam.

BL (Boy’s Love) đơn thuần chỉ tình yêu giữa các chàng trai, hay còn gọi là “tình yêu thiếu nam”. Huynh đệ luyến chỉ là một phân chi nhỏ của BL. BL tập trung vào tình yêu thuần khiết, ngây thơ giữa các chàng trai, khác biệt hoàn toàn với khái niệm “gay”. Mặc dù có sự va chạm tiếp xúc thân thể, nhưng BL là hình tượng lý tưởng hóa của tình yêu đồng giới nam.

BL là một nhánh quan trọng của Đam Mỹ, đôi khi một câu chuyện có thể được miêu tả bằng cả hai thuật ngữ này. Tuy nhiên, Đam Mỹ còn bao gồm nhiều thể loại khác như võ hiệp, huyền huyễn, trinh thám, lịch sử… Tất cả những đề tài hướng người đọc đến cái đẹp, thưởng thức cái đẹp đều thuộc phạm trù Đam Mỹ. Dùng lời văn, hình ảnh, bút pháp để miêu tả cái đẹp hoàn hảo, mang đến cảnh giới duy mỹ, đó chính là Đam Mỹ.

Đam Mỹ không chỉ dùng cho BL, mà còn là đại từ chỉ chủ nghĩa duy mỹ. Tuy nhiên, khi lan truyền từ Nhật Bản sang các nước khác như Đài Loan, Đam Mỹ thường được hiểu là đại từ chỉ BL. Trên thực tế, “JUNE” mới là đại từ chỉ BL ở Nhật Bản, hoàn toàn khác với “Đam Mỹ”.

Đam Mỹ là chủ nghĩa duy mỹ, việc dùng nó để chỉ BL chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Tình yêu giữa các chàng trai được gọi chính xác là BL (Boy’s Love). Truyện Đam Mỹ được chia thành ba loại: truyện BL, đồng nhân văn và truyện đồng tính.

Truyện BL là truyện do các nữ tác giả viết cho các bạn nữ đọc về tình yêu nam nam. Đồng nhân văn là truyện cải biên theo chiều hướng tình yêu nam nam của các nhân vật chính từ truyện tranh, hoạt hình hoặc phim ảnh. Truyện đồng tính là truyện miêu tả chân thực cuộc sống của người đồng tính, đa số do chính họ viết.