Tức ngực khó thở

Khi bị tức ngực khó thở, nhiều người thường nghĩ ngay đến các bệnh lý về tim mạch. Tuy nhiên, tình trạng này cũng có thể là biểu hiện của nhiều bệnh khác. Vậy tức ngực khó thở là bệnh gì? Hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng thường gặp sẽ giúp bạn phòng ngừa và điều trị kịp thời.

Tức ngực khó thở là gì?

Tức ngực khó thở là một tình trạng phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Người bệnh thường cảm thấy ngực bị đè nén, chèn ép, khó chịu ở ngực hoặc cổ họng, kèm theo khó thở hoặc khó chịu sau khi ăn. Nhiều người lo lắng đây là dấu hiệu của cơn đau tim, tuy nhiên, tức ngực khó thở có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, liên quan đến tim, phổi và các cơ quan khác.

Tức ngực khó thở là biểu hiện của bệnh gì?

Tức ngực khó thở có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau, chẳng hạn như:

1. Bệnh tim mạch

Các vấn đề về tim mạch thường gây đau tức ngực, khó thở, bao gồm:

• Đau ngực: Người bệnh khó thở khi gắng sức, ngay cả khi nghỉ ngơi cũng không giảm. Cơn đau thắt ngực kéo dài khoảng 5-10 phút và có thể lặp lại nhiều lần. Kèm theo đó là các triệu chứng như tim đập nhanh, mạch đập không đều, chóng mặt, ngất xỉu, buồn nôn, mệt mỏi.
• Viêm màng ngoài tim: Khi lớp màng ngoài tim bị viêm, người bệnh có thể bị đau ngực (từ nhẹ đến dữ dội), khó thở, tim đập nhanh, sốt nhẹ, ho, cảm giác yếu ớt, sưng chân và căng bụng.
• Viêm cơ tim: Tùy từng thể bệnh mà có các triệu chứng khác nhau. Ban đầu, người bệnh có thể bị đau tức ngực, khó thở khi gắng sức, tim đập nhanh, mệt mỏi, ngất xỉu, nhức đầu, đau khớp, sốt.
• Bệnh cơ tim phì đại: Tức ngực khó thở cũng là một biểu hiện của bệnh cơ tim phì đại, xảy ra khi cơ tim dày lên bất thường, ảnh hưởng đến khả năng bơm máu của tim. Ngoài tức ngực khó thở, người bệnh còn có thể bị tim đập nhanh, có tiếng thổi tim, ngất xỉu.
• Bệnh van tim: Khi van tim gặp vấn đề như hở van, hẹp van, sa van, người bệnh thường bị khó thở, chóng mặt, khó chịu ở ngực, đánh trống ngực, phù chân, tăng cân bất thường.
• Bệnh mạch vành: Tức ngực khó thở có thể là dấu hiệu của bệnh mạch vành.
• Bóc tách động mạch chủ: Máu có thể len vào giữa chỗ mạch máu rách hoặc nứt, gây bóc tách động mạch chủ. Sự tích tụ máu có thể khiến động mạch bị vỡ, gây ra tức ngực khó thở.
• Nhồi máu cơ tim: Đây là một biến chứng nguy hiểm của bệnh mạch vành, có thể đe dọa tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời.

Tức ngực khó thở có thể là dấu hiệu của bệnh tim mạch

2. Bệnh liên quan đến phổi

Một số bệnh lý về phổi gây đau tức ngực kèm khó thở bao gồm:

• Viêm phế quản cấp: Viêm nhiễm đường hô hấp gây ho, khàn tiếng, khó thở và tức ngực nếu ho nhiều.
• Viêm phổi: Tức ngực khó thở là một trong những biểu hiện của viêm phổi.
• Viêm màng phổi: Viêm nhiễm lớp màng bao phủ bên ngoài phổi gây đau ngực đột ngột, dữ dội khi thở, khó thở, sốt, nhức mỏi cơ thể.
• Thuyên tắc phổi: Cục máu đông trong động mạch phổi làm giảm trao đổi khí, gây tức ngực khó thở, nguy hiểm đến tính mạng.
• Tăng áp phổi: Tức ngực khó thở là một trong những dấu hiệu hay gặp nhất của tăng áp phổi.
• Lao phổi: Ho nhiều, ho ra máu khi bị lao phổi gây tức ngực, khó thở.
• Xẹp phổi: Tổn thương phổi có thể dẫn đến đau ngực khó thở liên tục.
• U phổi: Ở giai đoạn muộn, người bệnh có thể bị khó thở, khàn tiếng, hội chứng Pancoast, hội chứng Horner.

3. Bệnh đường tiêu hóa

Các bệnh lý về đường tiêu hóa gây tức ngực khó thở bao gồm:

• Viêm loét dạ dày tá tràng: Gây đau vùng thượng vị, tức ngực giữa, khó chịu.
• Trào ngược dạ dày thực quản: Thức ăn và axit trào ngược lên thực quản gây nóng rát cổ họng, ợ chua, nôn, tức ngực.
• Rối loạn co thắt thực quản: Co thắt thực quản bất thường gây đau tức ngực, khó thở.
• Thủng thực quản: Tức ngực khó thở xuất hiện đột ngột, kèm theo nôn nhiều.

Các loại tức ngực khó thở thường gặp

Có nhiều dạng tức ngực khó thở, được phân loại như sau:

1. Tức ngực khó thở

Tức ngực khó thở tự nhiên thường liên quan đến bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa hoặc yếu tố tâm lý như lo lắng, căng thẳng.

2. Tức ngực khó thở buồn nôn

Tức ngực khó thở kèm buồn nôn có thể là dấu hiệu của bệnh lý đường hô hấp, trào ngược dạ dày thực quản.

Tức ngực khó thở buồn nôn có thể là dấu hiệu của bệnh lý về đường tiêu hóa

3. Tức ngực khó thở khi nằm

Tình trạng này có thể là dấu hiệu của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, bệnh tim mạch, chứng ngưng thở khi ngủ.

4. Tức ngực khó thở tim đập nhanh

Biểu hiện này thường gặp ở bệnh nhân tim hoặc phổi.

5. Tức ngực khó thở đau lưng

Tình trạng này có thể do căng cơ, chấn thương xương sườn, viêm sụn sườn.

Nguyên nhân gây tức ngực khó thở

Một số nguyên nhân gây tức ngực khó thở bao gồm:

• Yếu tố tâm lý: Lo lắng, căng thẳng.
• Bệnh tim mạch.
• Bệnh liên quan đến phổi: Viêm phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, thuyên tắc phổi, u phổi.
• Dị ứng: Dị ứng với bụi bẩn, hóa chất, lông thú, phấn hoa.

Triệu chứng tức ngực khó thở thường gặp

Tức ngực khiến người bệnh khó chịu, lồng ngực bị đè nén, khó thở, đặc biệt là khi hít thở sâu. Kèm theo đó có thể là tiếng thở khò khè, tim đập nhanh, ho.

Tình trạng tức ngực khó thở được chẩn đoán thế nào?

Bác sĩ sẽ khám lâm sàng, hỏi tiền sử bệnh và có thể chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu như:

• Chụp X-quang ngực hoặc chụp CT scan ngực có cản quang.
• Điện tâm đồ.
• Xét nghiệm máu.
• Siêu âm tim.
• Siêu âm động mạch chủ.
• Xét nghiệm men tim.
• Chụp cắt lớp vi tính động mạch vành có cản quang.

Chup X-quang ngực giúp xác định nguyên nhân tức ngực khó thở

Tức ngực khó thở có những biến chứng gì?

Tức ngực khó thở thoáng qua, không quá nặng có thể do khó tiêu hoặc yếu tố tâm lý. Tuy nhiên, nếu tình trạng này xuất hiện liên tục, cường độ tăng dần, có thể là dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm như tim mạch, phổi, thành ngực. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong.

Nên làm gì khi gặp tình trạng tức ngực khó thở?

Khi bị tức ngực khó thở, bạn nên dừng mọi hoạt động, ngồi nghỉ ngơi, hít thở đều và nhẹ nhàng để giảm đau. Nếu không rõ nguyên nhân, nên đến bệnh viện kiểm tra. Khi được chẩn đoán và điều trị, cần tuân thủ phác đồ của bác sĩ, kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý.

Phương pháp điều trị chứng tức ngực khó thở

Phương pháp điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Bác sĩ có thể áp dụng các phương pháp như:

• Dùng thuốc: Thuốc giãn phế quản, thuốc chống lo âu, thuốc dị ứng,…
• Phục hồi chức năng phổi: Thở oxy, liệu trình phục hồi chức năng phổi.
• Phục hồi chức năng tim.
• Điều chỉnh lối sống.
• Tập vật lý trị liệu.

Cách phòng ngừa và cải thiện tức ngực khó thở

Bạn có thể phòng ngừa và cải thiện tức ngực khó thở bằng cách:

• Vận động, tập thể thao đều đặn: Đi bộ, chạy bộ, đạp xe, yoga, thiền.
• Dinh dưỡng hợp lý: Cân bằng 4 nhóm chất dinh dưỡng, hạn chế cholesterol, ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
• Tránh rượu bia, caffeine, thuốc lá.
• Tránh làm việc quá sức, căng thẳng, áp lực.
• Khám sức khỏe định kỳ.