Lốp Xe: Áp Suất Lốp và Độ Mòn

Lốp xe phải chịu tác động của nhiều yếu tố, bao gồm trọng lượng xe, vận tốc, và hệ số ma sát lăn (CRF). Lốp không hoàn toàn tròn, mà có mặt tiếp xúc phẳng với mặt đường. Diện tích mặt tiếp xúc này nhân với áp suất lốp sẽ bằng trọng lượng xe. Khi bánh xe quay, mặt tiếp xúc luân chuyển, cần một lực để uốn lốp tiếp xúc với mặt đường. Lực này càng lớn khi lốp uốn cong nhiều. Do lốp không hoàn toàn đàn hồi, một phần lực chuyển hóa thành nhiệt do ma sát với mặt đường. CRF cho biết lực cần thiết để lăn lốp trên đường. Công suất làm bánh xe quay phụ thuộc vào tốc độ xe.

Độ mòn của lốp chịu ảnh hưởng bởi áp suất lốp, tải trọng, lực dẫn động, phanh, lực ly tâm, và điều kiện mặt đường. Tăng tốc làm tăng các lực tác động lên lốp, làm tăng ma sát và độ mòn. Đường gồ ghề cũng làm lốp mòn nhanh hơn.

Áp suất lốp quá non hoặc quá căng đều làm lốp mòn nhanh. Áp suất quá cao làm lốp cứng, không hấp thụ chấn động tốt, xe chạy không êm. Mỗi xe có áp suất lốp tiêu chuẩn riêng. Áp suất quá thấp làm lốp bẹp, tăng diện tích tiếp xúc, tăng sức cản, tay lái nặng hơn. Áp suất lốp không đều giữa các bánh có thể làm xe bị lạng.

Tải trọng lớn cũng làm lốp mòn nhanh, tương tự như lốp non hơi. Lực ly tâm lớn hơn khi xe chở nặng làm tăng ma sát và độ mòn. Áp suất lốp không đủ làm vai lốp mòn nhanh hơn phần giữa. Quá tải cũng gây ra hiện tượng tương tự. Áp suất lốp quá cao làm phần giữa mòn nhanh hơn vai. Độ chụm và độ doãng quá mức cũng gây mòn lốp. Độ rơ của các chi tiết hệ thống treo, như ổ bi, khớp cầu, cũng ảnh hưởng đến độ chỉnh của bánh xe, làm lốp mòn không đều.

Lốp có thiết diện ngang lớn hơn tiếp xúc mặt đường nhiều hơn, chạy ổn định, cảm giác lái tốt, chịu tải trọng lớn, nhưng tay lái nặng và tiêu thụ nhiên liệu nhiều hơn. Lốp thiết diện nhỏ hơn tay lái nhẹ, tiết kiệm nhiên liệu, nhưng bám đường kém hơn. Khi chọn lốp, nên chọn kích cỡ gần với lốp nguyên bản. Lốp đường kính quá lớn ảnh hưởng đến hệ thống treo. Lốp quá nhỏ không chịu tải đủ, giảm độ bám, ảnh hưởng đến hiệu quả phanh ABS.

Tỷ lệ giữa độ cao thành lốp và độ rộng lốp cũng quan trọng. Tỷ lệ nhỏ cho cảm giác lái chính xác hơn, nhưng giảm độ êm. Tỷ lệ lớn hơn giúp xe chạy êm hơn, phù hợp cho mùa đông.

Hoa lốp ảnh hưởng đến khả năng thoát nước, phù hợp với các điều kiện mặt đường và loại xe khác nhau. Hoa lốp gân dọc phù hợp đường nhựa, tốc độ cao, giảm lực cản lăn và tiếng ồn, nhưng khả năng kéo kém hơn hoa vấu. Hoa vấu tạo lực kéo lớn, phù hợp tốc độ chậm, đường gồ ghề, thường dùng cho xe tải hạng nặng. Hoa kết hợp gân dọc và vấu giảm trượt ngang, tăng khả năng dẫn động và phanh, chạy được trên cả đường nhựa và đường gồ ghề. Hoa kiểu khối dùng cho lốp chạy trên tuyết, giảm trượt trên bùn và tuyết, nhưng mòn nhanh trên bề mặt cứng. Hoa lốp một chiều tăng khả năng thoát nước, giúp xe chạy ổn định trên đường ướt.