Ý nghĩa của “Nhị bái cao đường” trong hôn lễ truyền thống Trung Quốc

Trong hôn lễ truyền thống Trung Quốc, nghi thức bái đường luôn là một phần quan trọng, với câu hô quen thuộc: “Nhất bái thiên địa, nhị bái cao đường, phu thê giao bái”. “Nhị bái cao đường” mang ý nghĩa bái cha mẹ, nhưng nguồn gốc và ý nghĩa sâu xa của cụm từ này không phải ai cũng hiểu rõ.

“Cao đường” là sự kết hợp của hai chữ “cao” và “đường”. Chữ “đường” theo “Thuyết văn giải tự” có nghĩa là “điện”, ban đầu dùng để chỉ nơi ở của vua chúa và dân thường. Tuy nhiên, từ thời nhà Đường trở đi, “điện” được dành riêng cho hoàng đế, còn nhà ở của dân thường gọi là “đường ốc”, chỉ gian nhà chính, nơi thờ phụng tổ tiên và cũng là nơi ở của cha mẹ.

Nghi thức bái cao đường truyền thống trong lễ cưới của người Trung Quốc.

“Đường” trong “cao đường” chính là chỉ “nội đường”, nơi cha mẹ sinh sống. Theo phong tục xưa, con cái phải đến “nội đường” để vấn an cha mẹ. Còn chữ “cao” có nhiều cách giải thích. Một số cho rằng nó chỉ vị trí cao ráo của phòng cha mẹ trong nhà, số khác lại cho rằng “cao” thể hiện sự tôn kính.

Tóm lại, “cao đường” ban đầu chỉ nơi ở, chốn tôn nghiêm của cha mẹ. Theo thời gian, từ này được mở rộng nghĩa, dùng để chỉ chính cha mẹ. Tương tự, “nội đường” đôi khi cũng được dùng để chỉ người mẹ.

Cô dâu xinh đẹp trong ngày cưới. Ảnh minh họa.

Ngoài “cao đường”, còn một cách gọi khác dành cho mẹ là “huyên đường”, xuất phát từ câu thơ trong “Thi kinh Vệ phong”, nói về việc trồng cây hoa hiên (huyên thảo) ở Bắc đường để quên đi muộn phiền. Bắc đường thường là nơi ở của mẹ, nên “huyên đường” cũng được dùng để chỉ mẹ, thể hiện sự tôn kính và yêu thương.

Người xưa quan niệm, dù ngoài kia có bao khó khăn, trở về nhà, được mẹ chăm sóc, vỗ về, mọi ưu phiền đều tan biến. Vì vậy, mẹ chính là “vong ưu thảo” của con cái.