Nước tiểu màu vàng chanh: Nguyên nhân và khi nào cần đi khám?

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi màu sắc của nước tiểu, từ vàng nhạt, vàng chanh, vàng đậm cho đến màu hổ phách. Vậy nước tiểu màu vàng chanh (vàng tươi) có phải là dấu hiệu bệnh lý không? Bài viết này sẽ phân tích các nguyên nhân gây ra tình trạng này và khi nào bạn cần đi khám bác sĩ.

Sơ lược về sự thay đổi màu sắc ở nước tiểu

Nước tiểu bình thường có màu vàng, chủ yếu do sắc tố urochrome (urobilin) tạo ra từ quá trình phân hủy hồng cầu cũ. Màu nước tiểu có thể dao động từ trắng trong đến vàng nhạt và hổ phách đậm, phụ thuộc vào nồng độ sắc tố và cường độ ánh sáng. Uống nhiều nước sẽ làm nước tiểu loãng hơn và trong hơn, trong khi mất nước sẽ khiến nước tiểu đậm màu hơn.

Chế độ ăn uống và một số loại thuốc cũng ảnh hưởng đến màu nước tiểu. Ví dụ, cà phê làm nước tiểu đậm hơn, cà rốt có thể tạo ra nước tiểu màu cam nhạt. Những thay đổi này thường tạm thời. Tuy nhiên, nước tiểu màu đỏ, cam, xanh lá cây hoặc bất kỳ màu nào khác ngoài phạm vi màu vàng bình thường có thể là dấu hiệu của bệnh lý.

Nước tiểu màu vàng chanh

Nước tiểu màu vàng chanh là gì?

Nước tiểu màu vàng chanh là kết quả của sự pha loãng urochrome. Tình trạng này thường do dư thừa vitamin nhóm B, nhưng cũng có thể do các nguyên nhân khác.

Nguyên nhân nước tiểu màu vàng chanh (vàng tươi)

Có nhiều nguyên nhân gây nước tiểu màu vàng chanh:

• Uống ít nước: Nước tiểu cô đặc và có màu vàng chanh hoặc vàng sáng khi cơ thể thiếu nước.
• Thuốc: Một số loại thuốc, bao gồm kháng sinh, thuốc nhuận tràng và thuốc hóa trị, có thể làm thay đổi màu nước tiểu.
• Thừa vitamin nhóm B: Dư thừa vitamin B, đặc biệt là B2 và B12, sẽ được đào thải qua nước tiểu, khiến nước tiểu có màu vàng sáng hoặc vàng chanh.
• Thực phẩm: Chế độ ăn uống, đặc biệt là dư thừa beta-carotene hoặc vitamin C, có thể ảnh hưởng đến màu nước tiểu.
• Vấn đề sức khỏe: Nhiễm trùng đường tiết niệu, ung thư bàng quang, suy thận, viêm bể thận, sỏi thận… có thể làm nước tiểu có màu vàng chanh kèm theo các triệu chứng như đau buốt khi đi tiểu, nước tiểu đục, tiểu nhiều lần…
• Mang thai: Thay đổi nội tiết tố và chế độ dinh dưỡng khi mang thai cũng có thể làm nước tiểu có màu vàng chanh.

Đối tượng có nguy cơ bị nước tiểu màu vàng chanh

Nước tiểu màu vàng chanh thường gặp ở những người mất nước, thừa vitamin B hoặc mắc các bệnh mạn tính như bệnh thận, tiểu đường… Vận động viên, người bị rối loạn tiêu hóa, người lười uống nước cũng có nguy cơ cao.

Vận động viên

Nước tiểu màu vàng chanh có đáng lo ngại không?

Đa số trường hợp nước tiểu màu vàng chanh không phải là dấu hiệu bệnh lý. Nguyên nhân thường do thức ăn, vitamin và thuốc.

Nước tiểu màu vàng tươi có phải dấu hiệu của bệnh lý?

Nước tiểu màu vàng tươi kèm theo tiểu đêm, tiểu buốt, tiểu ra máu, tiểu nhiều lần… có thể là dấu hiệu của bệnh lý về hệ bài tiết. Bạn nên đi khám bác sĩ ngay khi có những triệu chứng này.

Cách xử lý khi nước tiểu có màu vàng tươi

Khi nước tiểu có màu vàng tươi, bạn có thể thử:

• Ngừng bổ sung vitamin B.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống.
• Uống đủ nước (khoảng 2 lít/ngày).

Nếu màu nước tiểu vẫn bất thường, hãy đi khám bác sĩ chuyên khoa Tiết niệu.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên đi khám bác sĩ nếu nước tiểu có màu sắc bất thường không rõ nguyên nhân, đặc biệt là khi:

• Có máu trong nước tiểu.
• Nước tiểu màu cam hoặc sẫm màu kèm theo vàng da, vàng mắt, phân nhạt màu.

Chẩn đoán nước tiểu màu vàng chanh

Hầu hết các trường hợp thay đổi màu nước tiểu là vô hại. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài hơn 2-3 ngày hoặc kèm theo các triệu chứng khác, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.