Phương Thức Biểu Đạt trong Ngữ Văn

Phương thức biểu đạt là cách thức tác giả truyền tải thông tin, thông điệp và tình cảm đến người đọc. Vậy có những phương thức biểu đạt nào trong tiếng Việt? Chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết từng loại.

Tự sự là phương thức dùng ngôn ngữ để kể lại một chuỗi sự việc theo trình tự thời gian, dẫn dắt người đọc từ mở đầu đến kết thúc. Bên cạnh việc kể chuyện, tự sự còn chú trọng khắc họa tính cách nhân vật, phản ánh những nhận thức về con người và cuộc sống.

Miêu tả là phương thức sử dụng ngôn ngữ để tái hiện hình ảnh, âm thanh, màu sắc, mùi vị,… của sự vật, hiện tượng, con người, giúp người đọc hình dung rõ nét như đang chứng kiến tận mắt. Miêu tả không chỉ dừng lại ở vẻ bề ngoài mà còn đi sâu vào thế giới nội tâm của nhân vật.

Biểu cảm là phương thức dùng ngôn ngữ để bộc lộ trực tiếp tình cảm, cảm xúc, suy nghĩ của tác giả về thế giới xung quanh. Phương thức này thường xuất hiện trong thơ ca, tùy bút, nhật ký,…

Minh họa các phương thức biểu đạt trong văn họcHình ảnh minh họa về biểu cảm, tự sự và miêu tả trong văn học.

Thuyết minh là phương thức cung cấp, giới thiệu, giải thích kiến thức về một sự vật, hiện tượng cho người đọc. Ngôn ngữ thuyết minh mang tính khách quan, chính xác, rõ ràng, dễ hiểu.

Nghị luận là phương thức dùng để bàn luận, phân tích, đánh giá một vấn đề, bày tỏ quan điểm, lập luận của tác giả nhằm thuyết phục người đọc. Nghị luận đòi hỏi tư duy logic, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục.

Hành chính – công vụ là phương thức sử dụng trong giao tiếp hành chính, bao gồm các văn bản pháp luật, công văn, đơn từ, báo cáo,… Ngôn ngữ hành chính – công vụ mang tính chính thức, chuẩn mực, tuân thủ quy định pháp luật.

Việc kết hợp các phương thức biểu đạt một cách linh hoạt, sáng tạo sẽ giúp bài viết trở nên sinh động, hấp dẫn và hiệu quả hơn. Đối với học sinh cấp THPT, việc nắm vững các phương thức biểu đạt là một yêu cầu quan trọng trong chương trình Ngữ văn, giúp các em nâng cao năng lực ngôn ngữ, phát triển tư duy và khả năng diễn đạt. Theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT, học sinh từ lớp 10 đến lớp 12 cần “viết đúng quy trình, có kết hợp các phương thức biểu đạt, kiểu lập luận và yếu tố nghệ thuật”.

Mục lục bài viết về phương thức biểu đạt và chương trình giáo dục phổ thông.

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 môn Ngữ văn được áp dụng cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 12. Ở cấp tiểu học, môn học này có tên là Tiếng Việt; ở cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông có tên là Ngữ văn. Việc áp dụng chương trình mới này theo lộ trình từ năm học 2020-2021 đến năm học 2024-2025 cho tất cả các khối lớp.