Bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp là gì?

1. Bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp là gì?

Bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đều là những chính sách quan trọng nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

• Bảo hiểm xã hội là một loại hình bảo hiểm do Nhà nước tổ chức nhằm giúp người lao động có thu nhập ổn định khi gặp phải những rủi ro như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, mất khả năng lao động hoặc về hưu.
• Bảo hiểm thất nghiệp là chế độ hỗ trợ dành riêng cho người lao động bị mất việc làm, giúp họ có nguồn thu nhập tạm thời và cơ hội tìm kiếm việc làm mới thông qua các chương trình đào tạo nghề và hỗ trợ việc làm.

Bảo hiểm xã hội giúp bảo vệ người lao động trong dài hạn, còn bảo hiểm thất nghiệp là giải pháp hỗ trợ ngắn hạn khi người lao động bị mất việc.

2. Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp

Theo quy định của pháp luật, các đối tượng bắt buộc phải tham gia BHXH và BHTN bao gồm:

Người lao động

Người lao động làm việc theo hợp đồng thuộc các loại sau đây bắt buộc phải tham gia BHXH và BHTN:

• Hợp đồng lao động không xác định thời hạn
• Hợp đồng lao động xác định thời hạn
• Hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo từng công việc có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng

Tuy nhiên, đối với bảo hiểm thất nghiệp, người lao động đang hưởng lương hưu hoặc trợ cấp mất sức lao động hằng tháng không bắt buộc tham gia.

Người sử dụng lao động

Người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng bảo hiểm cho người lao động của mình trong thời hạn 30 ngày kể từ khi hợp đồng lao động có hiệu lực. Các đối tượng bao gồm:

• Cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, đơn vị vũ trang nhân dân
• Doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có thuê mướn lao động
• Tổ chức chính trị, tổ chức xã hội có sử dụng lao động theo hợp đồng
• Cơ quan, tổ chức nước ngoài và tổ chức quốc tế tại Việt Nam

3. Quyền lợi khi tham gia bảo hiểm thất nghiệp

Người tham gia bảo hiểm thất nghiệp sẽ được hưởng các quyền lợi sau:

• Trợ cấp thất nghiệp: Người lao động bị mất việc sẽ được nhận trợ cấp hàng tháng trong một khoảng thời gian nhất định tùy theo thời gian đã tham gia BHTN.
• Hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm: Người lao động được tư vấn nghề nghiệp miễn phí và hỗ trợ tìm việc làm phù hợp.
• Hỗ trợ học nghề: Cung cấp các khóa đào tạo nghề nhằm giúp người lao động có thêm kỹ năng để tìm kiếm công việc mới.
• Hỗ trợ đào tạo, nâng cao kỹ năng nghề: Dành cho những người lao động muốn phát triển kỹ năng để duy trì công việc hiện tại.

4. Điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp

Để nhận trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp, người lao động cần đáp ứng các điều kiện sau:

1. Chấm dứt hợp đồng lao động hợp pháp, ngoại trừ các trường hợp sau:

   • Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật
   • Hưởng lương hưu hoặc trợ cấp mất sức lao động hằng tháng

2. Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp đủ 12 tháng trở lên trong vòng 24 tháng trước khi nghỉ việc đối với hợp đồng lao động từ 12 tháng trở lên hoặc trong vòng 36 tháng đối với hợp đồng mùa vụ.

3. Nộp hồ sơ hưởng trợ cấp tại trung tâm dịch vụ việc làm trong thời gian theo quy định.

4. Chưa có việc làm sau 15 ngày kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp, ngoại trừ các trường hợp:

   • Tham gia nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an
   • Đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên
   • Bị tạm giam hoặc chấp hành hình phạt tù
   • Ra nước ngoài định cư hoặc đi lao động theo hợp đồng
   • Mất hoặc qua đời

Bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp là hai chính sách quan trọng giúp người lao động đảm bảo cuộc sống khi gặp rủi ro. Người lao động và người sử dụng lao động cần nắm rõ quy định để thực hiện đúng nghĩa vụ và hưởng quyền lợi một cách đầy đủ.